A frauta do avó.

José Francés Carpintero

O meu avó Pepe tocaba a frauta. Supoño que nunha das bandas de música do Porriño, pois daquela chegou a haber tres funcionando, como recolle o meu irmán Quico Paz Antón no seu libro “Bandas, músicos e orquestras do Porriño”.

Quico tamén é o autor do retrato que vedes a esquerda, onde o meu avó, José Francés, aparece coa súa frauta. No cadro, Quico quixo deixar constancia doutros dous sinais identificativos do avó: o carnet da UGT e un tren que simboliza o seu traballo de factor na estación do Porriño. Antes estivera na dos Valos, coincidindo co nacemento do meu pai, que naceu no Porriño porque así o quixo a miña avoa Elena.

O meu avó era fillo de Orícera e José e era o maior de sete irmáns: José, Antonio, Eleazar, Asunción, Raquel, Josefa e Eladio. A súa casa familiar estaba no Codesal. Unha casa de planta baixa que tiña un poio, onde recordo sentaba a miña bisavoa Orícera. O bisavó viñera dun pobo de Salamanca chamado Valdelosa e trouxera, ademáis do seu saber para o comercio do viño, as ideas socialistas e republicanas e a militancia no partido fundado por Pablo Iglesias.

En resume, unha familia normal de xente traballadora, nos inicios do século XX.

Quico Paz Anton.

A Quico Paz Antón eu chámolle irmán, que é como se chamaban entre si os galeguistas das Irmandades da Fala. E Quico, que gosta da historia e de profundar nos arquivos e nas hemerotecas, conta no seu libro “O Porriño, 1936” o que aconteceu coa familia Francés naquel entón.

O meu avó José foi detido polos golpistas e internado nunha cella en Tui. Nun xuizo militar sumarísmo foi acusado de rebelión e de pertenza ao Comité de Defensa da República. Condeado a morte, fusiláronno na mañán do día 27 de agosto de 1936. Canda el, eran fusilados Enrique Jaso, José Alonso“Pepe o Negro”, Manuel Losada “Mandamadre”, José Barreiro e Francisco Guinde.

Aos meus tíos avós Antonio e Eleazar viñéronnos buscar á casa familiar do Codesal os da Brigada do Mencer e foron asasinados en Tomiño e guindados nunha cuneta.

A tía avoa Asunción, que resultara ferida nunha perna vindo da defensa de Lavadores, ao se cruzar, en Puxeiros, o camión que a levaba cun destacamento de militares golpistas, pasou varios anos na prisión de Saturrarán.

O tío avó Eladio pasou calamidades en distintos campos de concentración franquistas, o derradeiro na provincia de Burgos.

Nin prenderon, nin mataron ao bisavó e á bisavoa. Quizabes para que a súa condea fora aínda máis dura que a propia morte.

Hoxe, que é día da música, ocurriuseme falarvos do meu avó José Francés Carpintero, que era era factor da Renfe, na estación do Porriño, socialista, republicano e que tocaba a frauta. A frauta non sei onde iría a parar pero aínda sigue viva a melodía.